W czasach dewaluacji wielu zwyczajów, które kiedyś były bardzo żywe, warto zastanowić się jakie jest znaczenie odpustu parafialnego.
Odpust parafialny jest doroczną uroczystością wspólnoty parafialnej związaną ze świętem patronalnym parafii lub kościoła. Jest świętem wspólnoty wiernych tworzących parafię. To dzień, w którym każdy wierzący ma okazję doświadczyć w sposób bardzo konkretny łaski Bożej miłości, wyrażającej się w darze odpustu. Dzień odpustu jest związany z możliwością uzyskania daru duchowego jakim jest odpust zupełny czyli darowanie wszystkich kar doczesnych za popełnione grzechy. Przez grzech bowiem zaciągamy winę wobec Boga i ponosimy karę, która ma pomóc przezwyciężyć zło jaki grzech w nas posiał i wyrządził. Karę można odpokutować w doczesności np. przez uczynki pokutne, uczynki miłosierdzia, inne dobre uczynki czy modlitwy.
Kościół dając możliwość zyskania w uroczystość odpustową odpust zupełny, wyznacza warunki jakie trzeba spełnić do jego zyskania. Zwyczajne warunki to spowiedź sakramentalna, (może być w okolicy odpustu, a nie w sam dzień), Komunia święta, wolność od przywiązania do jakiegokolwiek grzechu oraz odmówienie modlitw: Ojcze nasz, Wierzę… i dowolną modlitwę w intencjach Ojca Świętego.
Kiedyś możliwość zyskania odpustu sprawiała, że na odpust do kościoła ściągała cala okolica, a dla rodziny odpust był okazją do spotkania wielu pokoleń. Centralnym wydarzeniem jest suma odpustowa, którą celebrował specjalnie zaproszony kapłan, który też głosił kazanie odpustowe. Dziś wygląda to całkiem inaczej. Sumy odpustowe nie gromadzą już rzesz wiernych, co jest często obrazem braku wiary u ludzi w życie wieczne. Współcześnie wielu ochrzczonym wydaje się, że Bóg i Jego łaska są zbędne w życiu.
Jako ludzie wierzący chciejmy głęboko duchowo przeżyć ten czas łaski dany nam przez Boga.
„…przez posługę swojego Kościoła Bóg okazuje swoje miłosierdzie światu, udzielając mu cennego daru, który od bardzo dawna nosi miano odpustu”[św. Jan Paweł II Incarnationis mysterium nr 9]
Kto może zyskać odpust i jakie są warunki?
Z treści kan. 994 Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983r. wynika że: każdy wierny może uzyskać odpust. Dany odpust może być ofiarowany dla siebie samego, lub na sposób wstawiennictwa za zmarłego. Uzyskanie odpustu zależy jednak od wypełnienia określonych warunków, albowiem nie wystarczy, aby wierny w dniu święta patronalnego parafii nawiedził kościół, odmówił wskazaną modlitwę i w ten sposób bez większego wysiłku i zaangażowania, uzyskał „automatycznie” odpust. Skuteczność odpustów zależy od wewnętrznej dyspozycji przyjmującego i wymaga wewnętrznej przemiany oczyszczającej. Darowanie kar doczesnych, jak w ogóle odpuszczenie grzechów nie może się dokonać bez zerwania z grzechem, bez pokutnego usposobienia. Przy uzyskaniu odpustów zupełnych muszą być spełnione następujące warunki: spowiedź sakramentalna, Komunia eucharystyczna, modlitwa według intencji Ojca świętego, wyzbycie się jakiegokolwiek przywiązania do grzechu, nawet lekkiego.
Zastanówmy się nad tym jak przeżywamy odpust w parafii. A może jest to odpust – bez odpustu!? Jest to wspaniały dar od Boga – możliwość zyskiwania odpustów – dla siebie, bądź dla zmarłej osoby, która w czyśćcu dopełnia zadośćuczynienia za popełnione przez siebie grzechy, by dojść do doskonałej miłości. Odpust jest więc uleczeniem ran będących skutkiem grzechu, jest to oczyszczenie ludzkiego „ja” z tego wszystkiego, co nie pozwala człowiekowi na pełną wspólnotę z Bogiem. Dlatego często korzystajmy z tego Bożego miłosierdzia, bo przecież każdy z nas jest odpowiedzialny przed Bogiem o zbawienie własne i bliskich.
o. Dariusz Szymaniak – Proboszcz
